Ikona - Siostry Pijarki

PORTYK

Ikona świętej Pauli Montal, symbolika i przesłanie

Blask pierwotnego piękna.

Świadek Miłosierdzia Bożego.

Posłanniczka współczucia świętej Bożej Rodzicielki.

Święta Paula Montal od świętego Józefa Kalasancjusza przekazuje swoje przesłanie w liniach i kolorach ukształtowanych przez Ducha Świętego, Ikonografa i głównego Bohatera każdej ikony.

Ikona świętej Pauli Montal – Założycielki Instytutu Córek Maryi Sióstr Szkół Pobożnych (Sióstr Pijarek), jest ikoną typu hagiograficznego zwanego „epickim” – zgodnie z określeniem Konrada Onasach. Osiem miniatur przedstawiających wybrane sceny z życia Świętej, towarzyszy jej głównemu wizerunkowi z obramowania ikony. Poszczególne ilustracje wyjaśniają i kładą szczególny nacisk na nadprzyrodzony wymiar Jej posłannictwa.

Graficzny układ ikony opiera się na liniach herbu Rodziny Kalasantyńskiej.

Litera „A” osadzona w literze „M”, wyraża dwie rzeczywistości, dwa stałe fundamenty życia Świętej: charyzmat maryjny i kalasantyński.

Wierzchołek litery „A” znajduje się w dłoni Matki Bożej będącej w miniaturze Hypapante. Święta Paula Montal niejako osłonięta literą „A” stoi zdecydowanie, zajmując centralne miejsce ikony „Kovtcheg”. Jest to zwrot często używany w Biblii dla określenia Arki Przymierza.

Kościół w Arce Przymierza zarówno na wschodzie jak i na zachodzie dostrzegał symbol Theotokos (Bożej Rodzicielki). Ikonografia umieszcza w „arce”, jak w skarbcu, wszystkich Błogosławionych…

Święta Matka Paula Montal zarówno powołanie jak i specyficzny charyzmat otrzymuje z rąk Dziewicy Maryi. Żyła ukryta w Jej matczynym sercu i w tym „świętym skarbcu” nauczyła się złożyć całkowity dar z samej siebie.

Wierzchołki litery „M” zbiegają się, z lewej strony w dłoni Chrystusa, a z prawej w dłoni Matki Bożej. Linia z lewej strony – przechodzi przez drzewo oraz rzekę, a linia z prawej przez budynek i uczennice. Podobnie jak w literze „A”, święta Paula Montal znajduje się również w literze „M”, wyrażając w ten symboliczny sposób pełnię charyzmatu zgromadzenia.

Gdy zgłębimy znaczenie symboli w ikonie, to nauczymy się ją dobrze czytać a przez kontemplację zawartych w niej znaków zgłębimy pijarski charyzmat.

CENTRALNA POSTAĆ

Święta Paula Montal, przyjmując postawę wszystkich zmartwychwstałych, stoi wyprostowana. Wyłania się z głębi złota, które oznacza chwałę, światło niebiańskiego Jeruzalem, w którym zapisywane są imiona Błogosławionych (por. Hbr. 12, 23). Ubrana jest w habit zakonny swojego Instytutu, który był jej strojem na ziemi. Ikona informuje odbiorcę o istocie cielesnej i o eschatologicznej wizji Jej ziemskiego pielgrzymowania. Założycielka Sióstr Pijarek, ubrana jest w habit Szkół Pobożnych „czarnego koloru, z pasem, możliwie najbardziej podobnym do pijarskiej sutanny”. Zakon Szkół Pobożnych jest dla Matki Pauli miejscem realizacji powołania, miejscem jej uświęcenia i jej przemiany. Czarny kolor w ikonie wyrażony przez „lapis lazuli” – to przepiękny, cenny naturalny pigment, który swoim szlachetnym kolorem przywołuje szczegóły boskiego życia duszy i ogień miłości ogarniający serce Świętej. Ta miłość jest tym, co sprawia, że angażuje się dla dobrej formacji dziewcząt myśląc o ich przyszłości: świętości rodziny.

Jej smukła pionowa sylwetka reprezentuje silną duszę Pauli Montal. Pozycja wertykalna jest znakiem gwarantującym prawdziwości Jej przesłania. Natomiast lekkie nachylenie głowy wskazuje na całkowite poddanie się, posłuszeństwo i dyspozycyjność, przywołując odwieczne „FIAT Maryi”. Idąc za Jej przykładem Matka Paula żyła, aby wypełnić Wolę Bożą. Ile razy Jej córki słyszały, jak mówiła: „Niech się we wszystkim dzieje Wola Boża”, „Święte posłuszeństwo tak dopuściło, niech we wszystkim wypełnia się Wola Boża”.

Zawsze i przy każdej okazji okazywała mądrość i przenikliwość, które mogą posiadać jedynie święci, wspomagani przez Ducha Świętego. Te Boże rysy wyrażone są przez blask Jej twarzy (miejsce obecności Ducha Bożego) i Jej głowy (siedzibę inteligencji oraz mądrości).

Gest prawej ręki odzwierciedla i podkreśla przyjazną postawę Świętej, która cała jest otwarta na działanie Ducha Świętego. Można wobec Niej użyć słów Cyryla z Jerozolimy: „Przyjście Ducha odbywa się z łagodnością, przyjmuje się Go z radością, Jego jarzmo jest lekkie. Jego przybycie ogłaszają promienie światła i nauki. Przychodzi z czułością prawdziwego obrońcy, ponieważ przychodzi zbawiać, uzdrawiać, nauczać, doradzać, umacniać i oświecać ducha, szczególnie w tym, który Go przyjmuje i przez którego dociera do innych!”.

W lewej ręce Paula Montal trzyma z wdziękiem pergamin, na którym wypisane jest jej pragnienie: „Pragnę ratować rodziny, ucząc dziewczęta świętej bojaźni Bożej”. Zwrot powtarzany nieustannie i wciąż aktualny. Dzisiaj, gdy obserwujemy rozbite rodziny, dzieci pozbawione miłości rodzicielskiej, bliskości osób znaczących (…), przesłanie Matki Pauli, jest wciąż aktualne. Stanowi naglącą potrzebę naszych czasów. Świętość rodziny jest tym, co gwarantuje i utrzymuje jedność. Dlatego Kościół rok 1994 celebrował jako „Rok Rodziny”. W tym samym roku ukazała się także ikona Świętej Pauli Montal. Ona bowiem rozumiała, że nie ma lepszego i pełniejszego sposobu objawienia w świecie tajemnicy Boga, który jest Miłością, jak tylko Rodzina – objawienie Trójcy Świętej.

Kto może zaprzeczyć zajmowaniu przez kobietę pierwszego miejsca w rodzinie i w społeczeństwie? W tym celu święta Paula Montal założyła szkoły dla dziewcząt, oddając swoje zdolności służbie nauczania, wychowania i chrześcijańskiej formacji tych, które w przyszłości będą miały wpływ na losy społeczeństwa. Zaszczepiła w nich Pobożność i Świętą Bojaźń Bożą. Dzisiaj zaś przypomina nam o tym Magisterium Kościoła: „(…) z pobożnością i bojaźnią Bożą (…), darami Ducha Świętego (…) przyczyniają się do tego, aby wierni byli posłuszni boskim natchnieniom”. (KKK, 1831).

LEWA STRONA IKONY

Jak już wspomnieliśmy, lewy wierzchołek litery „M” w obrazie ikony zaczyna się w dłoni Chrystusa, tworząc dwie rozbieżne linie. Jedna z nich sięga do stóp świętej Matki, podczas gdy druga przecina drzewo i rzekę. Punkt połączenia dwóch wewnętrznych linii litery „M” określa poziom stóp świętej Pauli Montal. Dynamiczna misjonarka, przez długi czas pracowała na roli Pana, siejąc w sercach dziewcząt Jego Słowo i pielęgnując Jego wzrost pośród ich rodzin. Możemy do Niej odnieść słowa Izajasza (52,7): „O jak są pełne wdzięku na górach nogi zwiastuna radosnej nowiny, który ogłasza pokój, zwiastuje szczęście, który obwieszcza zbawienie, który mówi do Syjonu: Twój Bóg zaczął królować”.

Chrystus jest tym, który posyła Matkę Paulę do spełniania tego posłannictwa. Błogosławi Ją i czyni z niej „Apostołkę rodzin”, dając wzrost ludzkiej i chrześcijańskiej promocji kobiety w Kościele.

Drzewo i rzeka

Na gęsto zaliścionym drzewie symbolizującym kalasantyńską rodzinę, znajdującym się nad rzeką Matka Paula zaszczepiła nową – żeńską gałąź, której owocem będzie „Instytut Córek Maryi, Sióstr Szkół Pobożnych”. Jego głową zostanie Ona – Paula Montal – założycielka i przekazicielka kalasantyńskiego charyzmatu, zgodnie z psalmem: „Jest on jak drzewo zasadzone nad płynącą wodą, które wydaje owoc w swoim czasie, a liście jego nie więdną, co czyni, pomyślnie wypada” (Ps 1,3).

Znaczenie drzewa w naszej ikonie jest następujące: symbolizuje rodzinę pijarską z jej dwoma gałęziami przynoszącymi obfite owoce. Drzewo jest również Krzyżem – prawdziwym drzewem, znakiem zwycięstwa Miłości nad wszelkimi formami śmierci. Greccy Ojcowie krzyż codzienności określają: „To-xylon”, co oznacza: drewno, nie stosują nazwy „O stavros”, która oznacza krzyż. W drewnie pochodzącym z drzewa życia widzą chwałę i życie wieczne, ponieważ cierpienie z miłości jest „Duchem chwały, Bożym Duchem, który na was spoczywa” (1P 4,14).

Krzyż i cierpienie były obecne zarówno w życiu świętego Józefa Kalasancjusza jak i świętej Pauli Montal. Naśladując Chrystusa pozwolili się oczernić, znieważyć, zapomnieć, zepchnąć na margines…, jakby ich pragnienia i aspiracje zakończyły się porażką oraz rozczarowaniem. Lecz „gdyż Bóg, który nam lepszy los zgotował, nie chciał, aby oni doszli do doskonałości bez nas” (Hbr 11,40). Pragnął, aby w budowie, która wznosiłaby się bardzo wysoko, byli kamieniami węgielnymi, korzeniami ogromnego drzewa przynoszącego wiele owoców. Drzewa zasadzonego nad płynącą wodą łaski, która oczyszcza, orzeźwia, wzmacnia, pokrzepia, uświęca. „Pismo święte określa Łaskę Ducha Świętego jako płonący ogień, strumień wody. Należy założyć, iż użyte określenia nie oznaczają substancji, lecz wynikanie – operacje. Ogień symbolizuje moc i żarliwość łaski, woda oznacza pocieszenie i oczyszczenie duszy, która ją przyjmuje”.

Nie możemy tutaj przemilczeć daru, którym Pan obdarował świętą Paulę Montal: zaszczepienie charyzmatu pijarskiego w Jej duszy. Odpowiedziała z hojnością, oddaniem bez odpoczynku, co w konsekwencji doprowadziło do założenia nowego Instytutu, bez zatrzymywania się wobec wielkich trudności, tak wewnętrznych jak i zewnętrznych). Otrzymanie niewyobrażalnej siły, daru Ducha Świętego skutkowało umocnieniem Zgromadzenia w oparciu o Duchowość, Konstytucje i Reguły świętego Józefa Kalasancjusza. Kto lepiej niż święta Matka Paula będzie potrafił wyrazić swoje uczucia? W jednym z listów skierowanych o Ojca Generała Zakonu Szkół Pobożnych napisała: „W nas jest przyszłość, powiedzieli wartownicy Izraela, mamy być mocnym murem i siłą, aby stawić opór bezbożności, która rozprzestrzenia się w mgnieniu oka: pustosząc, niszcząc wspaniałe kwiaty niewinności i wydzierając piękne nadzieje z młodzieńczych serc. Tak szczęśliwym nadziejom odpowiada nasza wiara przepełniona płonącym ogniem naszej żarliwej miłości, płomieniem naszego entuzjazmu, który pała w naszej piersi ponaglana przez naszego Patriarchę Kalasancjusza, którego naśladowanie jest naszym szczęściem, nadzieją, pociechą”.

PRAWA STRONA IKONY

Prawy wierzchołek litery „M” – przywołajmy z pamięci graficzny szkic Ikony – zbiega się w dłoni Theotokos, Bożej Rodzicielki, skąd wychodzą dwie linie: jedna sięga do poziomu stóp świętej Pauli Montal, a druga przebiega przez budynek i dziewczęta. Maryja „godna” Theotokos (Axlon) uobecnia się w naszej Ikonie w postawie wstawiennictwa „Deisis” – jako pośredniczka, Ta, która przyspieszyła godzinę w Kanie: „Maryja już do końca współpracuje w dziele, które przypada Jej Synowi. Tam, gdzie On jest Zbawicielem i Głową Ciała Mistycznego, Ona jest Matką” (KKK, 973). Pan Jezus, gdy został podwyższony na drzewie krzyża, skierował do Maryi następujące słowa: „Niewiasto oto Syn Twój” (J 19, 26). W ten sposób potwierdził Jej macierzyńskie wstawiennictwo. Maryja jako nowa Ewa – życie – broni i strzeże wszystkie stworzenia. Jest obecna w zgromadzeniu Matki Pauli, obejmuje swoim wstawiennictwem założycielkę i Jej córki. Broni je i strzeże. Z czułością obejmuje, tuli w swoich ramionach – tak jak niegdyś swego Syna Jezusa. Jej niepokalane, otwarte dłonie w błagalnym geście i pochylona głowa wyrażają tę rzeczywistość. Maryja troszczy się o świętą Matkę Paulę i Jej Instytut. Maryja jako Królowa swą matczyną mocą hojnie wyprasza u swego Syna strumienie łask Ducha Świętego.

Maryja jest Wychowawczynią tej, która będzie wychowywać tak wiele sióstr i dziewcząt. Matka Paula przeniknęła tajemnicę Dziewicy – Matki, która służy swemu Synowi w Jego mistycznym ciele. Jej misja w Kościele polega na urzeczywistnianiu matczynego oblicza Maryi. Z czułością matki czuwa nad swoimi córkami i uczennicami, które w Jej sposobie działania odkrywają odbicie Serca Maryi.

Mimo tego, że Paula jest jeszcze bardzo młoda, to jest członkiem Bractwa Naszej Pani Różańcowej, nieco później wstępuje do Bractwa Matki Bożej Bolesnej. Jest wierna i gorliwa w wypełnianiu swoich obowiązków, wyróżniając się modlitwą oraz miłością, zwłaszcza wobec ubogich i potrzebujących. Zawsze przebywając w szkole Maryi, czyniła to według Jej wzoru – wybierając Ją jako Mistrzynię, Nauczycielkę i Wychowawczynię.

Idąc za świętym Józefem Kalasancjuszem wybiera jako swą dewizę: „Pobożność i Nauka” – mocne słowa, które z mocą naznaczają Jej pracę edukacyjno – wychowawczej.

Budynek

W naszej Ikonie symbolizuje szkoły założone przez Matkę Paulę. W nich złożyła gorliwość apostolską w dążeniu do realizacji swoich pragnień: uświęcenia rodzin. Ci, którzy Ją znali mówili: „Gdzie jest Paula, rodzina będzie rosła”.

Dwie dziewczynki

Ideał, który ożywiał serce Matki Pauli: aby dowartościować kobiety i ratować rodziny, widać w symbolu, którym są dwie dziewczynki. Jedna z nich trzyma w ręku książkę, w ten sposób wyrażając kulturę. Druga uczennica ma w ręku różaniec symbolizujący pobożność. Tak spełniają się marzenia św. Józefa Kalasancjusza, który powiedział: „Jeśli od najmłodszych lat wychowuje się dziecko w pobożności i nauce, to zapewnimy mu szczęśliwą drogę całego jego życia”.

Matka Paula i Jej córki konsekwentnie podążały za Ojcami Pijarami, składając Bogu czwarty ślub, że będą nauczać: „Pobożności, Prac Ręcznych i Nauki”.

MINIATURA OFIAROWANIA PANA JEZUSA W ŚWIĄTYNI

W centrum górnego obrazu, jakby przewodnicząc Ikonie, widzimy przedstawienie Hypapante – spotkanie Mesjasza ze swoim ludem – podkreślając w ten sposób znaczenie tej tajemnicy z życiu Pana w odniesieniu do świętej Matki Pauli i Jej córek. Drugiego lutego święta Matka Paula złożyła swoje śluby zakonne w towarzystwie trzech pierwszych towarzyszek: Agnieszki, Felicji i Franciszki. Był to dzień założenia Instytutu Sióstr Pijarek.

W centrum kompozycji pojawia się Maryja – Matka Jezusa ofiarując swego Syna, a w swoim Synu ofiarowuje także Matkę Paulę i Jej Córki. One także będą oświecone blaskiem Jezusa, a w następstwie tego wydarzenia będą oświecać innych.

Maryja, święty Józef i Dzieciątko Jezus, są przedstawione w miniaturze, jako wzór wszystkich rodzin. Przedstawienie to przyciąga oczy i serca Córek Maryi – Sióstr Pijarek, w którym zgłębiają i uczą się swojej specyficznej misji wobec rodziny oraz znaczenia ich uległości, posłuszeństwa i pokory w ich charyzmacie w Kościele. Posłuszeństwo i pokora Świętej Rodziny przez poddanie się Woli Ojca poprzez przyjęcie nakazów Prawa. W to święto liturgia bizantyjska śpiewa: „Odwieczny, który dał Prawo Mojżeszowi na Synaju jest pokazany w tym dniu jako nowonarodzone, bezbronne dziecko, a ten, kto jest Autorem Prawa, aby wypełnić swoje własne prawo, udaje się do świątyni jak nakazuje Prawo”.

Święta Matka Paula nieustannie powtarzała swoim córkom: „Aby osiągnąć szczyt doskonałości, trzeba nam praktykować świętą pokorę i posłuszeństwo: przez te dwie cnoty zjednoczymy się z Chrystusem”. Matka Paula więcej nauczyła przykładem swego życia niż słowami. Założycielka została odsunięta na margines od pierwszego dnia założenia swego Instytutu. Na ostatnim etapie Jej życia w Olesa de Monserrat, została oddalona także od rady swego Zgromadzenia. W swojej postawie była zawsze uległa w stopniu heroicznym, bez najmniejszego słowa skargi. Żyła w samotności i apostolskiej działalności, radując się w Duchu Świętym, do końca życia dawała świadectwo wierności misji powierzonej Jej przez Boga.

MINIATURY HAGIOGRAFICZNE

Kolejność miniaturek: zaczynamy od górnej po lewej stronie schodzimy do czwartej miniaturki, a kontynuujemy na pozostałych czterech po prawej stronie, pozostawiając środkową (Hypapante), której nie liczymy jako miniaturki hagiograficznej.

Miniatura 1: Arenys, nauczając katechizmu, czytania i robienia koronek, tzw. bolillos…

Arenys de Mar – rodzinne miasteczko św. Pauli Montal. Uczestniczy ona aktywnie w apostolstwie swojej parafii. Wierna współpracowniczka proboszcza: uczy katechizmu, czytania, robótek ręcznych, zwłaszcza koronki szpulowej, tzw. bolillos. W miniaturze widzimy Kościół Najświętszej Maryi Panny z Arenys de Mar, który 20 lutego 1976 roku został ogłoszony historyczno – artystycznym zabytkiem.

Miniatura 2: Profesja zakonna

Pierwsze cztery Pijarki składają 2 lutego 1847 r. śluby: czystości, ubóstwa, posłuszeństwa oraz nauczania i wychowania dzieci i młodzieży. Paula jako pierwsza składa swoje śluby na ręce Ojca Dyrektora Generalnego, Augustyna Casanovas. Następnie Felicja, Agnieszka i Franciszka składają śluby na ręce Matki Pauli i o. Augustyna. Obecność baldachimu symbolizuje całkowite poświęcenie się Bogu przez m. Paulę.

Miniatura 3: Zaszczepienie w nowicjuszkach duchowości kalasantyńskiej.

Chwała Boga jaką jest rozwój Instytutu i najlepsza służba młodzieży zależą od dobrej formacji nowicjuszek. Paula Montal delikatnie, lecz skutecznie i stawiając wysokie wymagania, sieje w sercach nowicjuszek otrzymany charyzmat, rozbudzając w nich miłość do św. Józefa Kalasancjusza, Konstytucji oraz Instytutu. Potwierdza to gest św. Matki Pauli wskazujący na ikonę św. Józefa Kalasancjusza.

Miniatura 4: Ojciec Generał przekazuje Konstytucje Ojcu świętemu Piusowi IX.

13 sierpnia 1856 r., podczas audiencji papież przyjął o. Jenaro Fucile, Prefekta Generalnego Szkół Pobożnych. Otrzymał od niego sprawozdanie dotyczące Zgromadzenia Córek Maryi – Sióstr Pijarek, „skromnie ozdobioną” kopie Konstytucji oraz list Przełożonej Generalnej. Pius IX okazał swoją wdzięczność i zadowolenie. Obiecał też zatwierdzić Instytut, który niemal od razu otrzymał aprobatę Reguł, „ponieważ on sam – powiedział – uczeń św. Józefa Kalasancjusza, z tego powodu był złączony także z Jego Córkami”. Z uprzejmością dodał: „że chciałby zachować otrzymaną książkę jako cenny dar”.

Miniatura 5: Ratuje swoje Córki od prześladowań.

W 1874 roku w całym regionie z wielką siłą rozprzestrzeniają się prześladowania religijne. Nawet małe miasteczko Olesa de Montserrat jest zagrożone, także księża, zakonnicy i siostry zakonne. Matka Paula rozumie to i aby uratować swoją wspólnotę decyduje się na ucieczkę. Rodzina Duran przyniosła do szkoły skrzynię ubrań: spódnice, chusty, szale …, dla dziewięciu kobiet. Siostry Pijarki przebrane za wieśniaczki wsiadają na statek płynący do Esparraguera. Matka Paula przekazuje siostry Matce Generalnej, a sama wraca do Olesa de Montserrat. Nie chce opuszczać szkoły, uczennic i absolwentek. Siła Jej ducha przezwycięża niebezpieczeństwa. Pozostaje wśród mieszkańców miasteczka, które jest już i Jej miasteczkiem.

Miniatura 6: Chocolatada – gorąca czekolada.

13 grudnia – w dniu św. Łucji wszystkie dziewczęta są w szkole. Tworzą hałaśliwą i wesołą grupę. Męczeństwo świętej symbolizują: mała dziewczynka w białej obszernej tunice, palma i tradycyjny talerz z woskowymi oczami… symbol życia młodej dziewczyny z Syrakuz, która wolała stracić oczy niż czystość. Przechodzą procesyjnie przez ulice, place miasteczka śpiewając i zbierając do koszyków dary, którymi ludzie ich obdarowują. Monety, jajka, czekolada, ciastka (…), kosze się zapełniają. Matka Paula przyjmuje dary, by następnego dnia rozdzielić je między dziewczęta podczas tzw. „chocolatady”. Paula wiedziała, jak rozsiewać radość w sercach swoich uczennic.

Miniatura 7: Życie w samotności.

Na drzewie granatu gołębica, symbol dojrzałości duszy św. Pauli Montal, założyła gniazdo, w pokoju, samotności i miłości. Bóg prowadzi Świętą i ukazuje jej sekrety nieba. Przez tę ranę miłości Ukochany udziela się jej w boskiej samotności. Świadkowie zeznają, iż święta M. Paula w ostatnich latach swojego życia lubiła siadać w cieniu palmy znajdującej się w ogrodzie szkoły w Olesie. Tam czytała „Dzieła” świętej Teresy od Jezusa i zachwycała się ich treścią. Słyszano też jak podczas dokuczliwego bólu związanego z chorobą powtarzała: „To są prezenciki od mego Ukochanego Oblubieńca”. Bez najmniejszej wątpliwości można również stwierdzić, że wielką przyjemność sprawiało Jej czytanie poezji św. Teresy z Avila:

„Miłemu Oblubienica o krzyżu powie,
że jest jak palma prześliczna,
na którą wspiął się,
a owoc jej przypomina
boski smak nieba,
krzyż, bowiem jest to
jedyna droga do nieba.
Jest krzyż ten drzewem zielonym
i upragnionym,
tak drogim Oblubienicy,
co w cieniu pod nim
chce Miłym swoim sycić
i o nic nie dba –
bo tylko przez krzyż wiedzie
droga do nieba”.

Miniatura 8: Zaśnięcie Matki.

„Drogocenną jest w oczach Pana śmierć Jego czcicieli” (Ps 115,15). Jest 26 luty1889 roku. M. Paula jest chora, leży w łóżku. O godzinie osiemnastej zaskakuje pielęgniarkę. Siada na łóżku, wyprostowuje się, podnosi ręce. Rozpromieniony wzrok skupia w jednym punkcie, szeptem wyraźnie wymawia: „Matko, Matko moja – Mare, Mare, meva.” Trwało to zaledwie kilka sekund, gdy Jej ręce delikatnie opadły, a schyloną głowę wtuliła w ramiona pielęgniarki. Matka Paula zasnęła w Panu. Miniatura ta została zainspirowana wizerunkiem fresku z góry Athos: „Śmierć sprawiedliwego mnicha”. Na znak szacunku anioł trzyma w zakrytej dłoni gołębicę, która wyraża stan duszy Świętej. Zacytujemy słowa świętego Grzegorza z Nyssy: „Dusza odzyskuje swoje pierwotne piękno. Zbliżając się do Światła staje się światłem. A w Świetle odzwierciedla piękno gołębicy, która objawia obecność Ducha Świętego. Słowo zwracając się do niej, nazywa ją piękną ze względu na Jej bliskość a gołąbką ze względu na jej urodę”. Dwa pawie przy drzewie mają również znaczenie symboliczne. Jeden z nich zabijając węża wskazuje walkę duchową Matki Pauli oraz zwycięstwo nad złem. Drugi zaś przypomina o chwale raju odzyskanej jako owoc Krzyża. Jest to klasyczny symbol w sztuce syryjskiej i ormiańskiej, szczególnie w rękopisie Rabuli.

EPILOG

Kościół przedstawia nam Matkę Paulę Montal jako przykład i świadectwo powołania przeżywanego w całej pełni. W roku poświęconym rodzinie, powtarzamy życzenia wypowiedziane przez Ojca Świętego Jana Pawła II w dniu Jej Beatyfikacji:

„Charyzmat Błogosławionej Matki Montal żyje w was kochane siostry pijarki. Wyniesienie jej dzisiaj do chwały ołtarzy wyraża zaproszenie, które Pan kieruje do was, abyście, jako dusze konsekrowane odnawiały waszą owocną służbę Kościołowi zachowując wierność waszemu charyzmatowi na rzecz godności kobiety i rodziny. Życzeniem Boga było, aby za Jej wstawiennictwem i przykładem działania wychowawcze Kościoła wobec dziećmi i młodzieżą otrzymały decydujący impuls…”.

Homilia Św. Jana Pawła II wygłoszona 18. 04.1993 r.